On Being a Scientist: Vietnamese Version (2021)

Below is the uncorrected machine-read text of this chapter, intended to provide our own search engines and external engines with highly rich, chapter-representative searchable text of each book. Because it is UNCORRECTED material, please consider the following text as a useful but insufficient proxy for the authoritative book pages.

Competing interest, commitments, and values - Xung đột lợi ích, cam kết và giá trị English version Bản dịch tiếng Việt Researchers have many interests, including Các nhà nghiên cứu đều có nhiều lợi ích liên quan đến bản personal, intellectual, financial, and professional thân, tinh thần, tài chính và chuyên môn. Các lợi ích này interests. These interests often exist in tension; thường tồn tại trong tình trạng căng thẳng; đôi khi xung đột sometimes they clash. The term “conflict of nhau. Thuật ngữ “xung đột lợi ích” đề cập đến những tình interest” refers to situations where researchers huống trong đó các nhà nghiên cứu để những lợi ích xen vào have interests that could interfere with their quá trình thẩm định chuyên môn của họ. Việc quản lý những professional judgment. Managing these situations tình huống này rất quan trọng trong việc duy trì sự liêm chính is critical to maintaining the integrity of (integrity) của các nhà nghiên cứu và giới khoa học nói chung. researchers and science as a whole. Conflicting interests arise in many ways. A Xung đột lợi ích nảy sinh theo nhiều cách/trên nhiều phương researcher who wants to start a company to diện. Một nhà nghiên cứu muốn thành lập công ty để thương commercialize research results generated in the mại hóa các kết quả nghiên cứu tạo ra từ phòng thí nghiệm, laboratory. (a researcher) might feel pressure to có thể có sức ép phải thỏa hiệp về sự tiến bộ của sinh viên khi compromise the progress of students by having để sinh viên tham gia các dự án của công ty ít liên quan đến them work on company-related projects that are chủ đề học thuật họ quan tâm. Một nhà nghiên cứu có thể cần less related to their academic interests. A quyết định có nên xuất bản một loạt các bài báo có trọng tâm researcher might need to decide whether to nghiên cứu hẹp (narrowly focused papers) nhằm mục đích publish a series of narrowly focused papers that phát triển hồ sơ công bố khoa học của họ, nhưng sẽ không would build the researcher’s record of publication giúp lĩnh vực nghiên cứu đó tiến bộ nhanh chóng bằng việc but not help the field progress as quickly as would công bố chỉ một bài báo chứa đủ các kết luận chính của họ. a single paper containing the researcher’s main Hoặc một nhà nghiên cứu có thể phải quyết định có nên nhận conclusions. Or a researcher might have to decide tài trợ để làm những việc thường nhật (theo thói quen), và whether to accept a grant to do routine work that được hỗ trợ tài chính nhưng lại không giúp ích gì cho sự nghiệp will help the researcher financially but may not nghiên cứu của họ hoặc công việc của các sinh viên trong help the researcher’s career or the careers of the nhóm nghiên cứu19. students in the research group. Conflicts of interest involving financial gain receive Xung đột lợi ích liên quan đến tài chính thường được xem xét particular scrutiny in science. Researchers kỹ lưỡng trong khoa học. Các nhà nghiên cứu thường được generally are entitled to benefit financially from hưởng lợi ích tài chính từ công việc của họ, ví dụ như nhận tiền their work—for example, by receiving royalties on bản quyền cho các phát minh hoặc tiền thưởng từ đơn vị sử inventions or bonuses from their employers. But in dụng lao động. Nhưng trong một số trường hợp, thu nhập đạt some cases the prospect of financial gain could được từ nghiên cứu có thể ảnh hưởng đến việc thiết kế quy affect the design of an investigation, the trình thí nghiệm, xử lý và phân tích dữ liệu hoặc trình bày kết 19 Trong một số trường hợp, nhà nghiên cứu nhận tài trợ từ công ty để thực hiện đề tài nghiên cứu phục vụ cho công ty, nhưng họ sẽ không được phép công bố các kết quả nghiên cứu này. Bạn có thể tham khảo chương “Sở hữu trí tuệ” để hiểu hơn về việc này. 62 

interpretation of data, or the presentation of quả. Thật vậy, sự hiện diện của xung đột lợi ích về tài chính có results. Indeed, even the appearance of a financial thể gây tổn hại nghiêm trọng đến danh tiếng của nhà nghiên conflict of interest can seriously harm a cứu cũng như nhận thức của công chúng về khoa học. researcher’s reputation as well as public perceptions of science. Personal relationships may also create conflicts of Các mối quan hệ cá nhân cũng có thể tạo ra sự xung đột lợi interest. Some funding agencies require ích. Một số cơ quan tài trợ yêu cầu các nhà nghiên cứu nêu rõ researchers to identify others who have been their những cá nhân hiện đang là người hướng dẫn, học viên sau đại supervisors, graduate students, or postdoctoral học hoặc nghiên cứu sinh sau tiến sĩ của họ, vì những mối quan fellows, since these relationships are seen as hệ này có khả năng xen vào quá trình thẩm định các dự án having the potential to interfere with judgment xứng đáng được tài trợ hoặc các bài báo xứng đáng được công about grants worthy of funding or papers worthy bố. Tương tự, mặc dù không được đề cập một cách chính thức, of publication. Similarly, though not formally các mối quan hệ tình cảm có thể tác động đến quyết định đánh acknowledged, romantic relationships can giá của nhà nghiên cứu (và có khả năng dẫn đến các cáo buộc interfere with a researcher’s judgment (and have quấy rối tình dục và phân biệt đối xử). Vì lý do này, các mối the potential to lead to charges of sexual quan hệ tình cảm giữa các giáo sư và người họ hướng dẫn harassment and discrimination). For this reason, thường được cho là thiếu thận trọng và bị cấm theo quy định romantic relationships between professors and của các trường Đại học. their advisors are generally unwise and are often prohibited by university policy. Regulations and codes of conduct specify how Các quy định và quy tắc ứng xử chỉ rõ cách xác định và quản lý some of these conflicts should be identified and các xung đột này. Các cơ quan tài trợ, các tổ chức nghiên cứu managed. Funding agencies, research và nhiều tạp chí có các chính sách yêu cầu các nhà nghiên cứu organizations, and many journals have policies that nêu rõ lợi ích tài chính và các mối quan hệ cá nhân của họ. Các require researchers to identify their financial nhà nghiên cứu nên có nhận thức về các chính sách này và hiểu interests and personal relationships. Researchers được lợi ích của chúng đối với khoa học và danh tiếng nghề should be aware of these policies and understand nghiệp của mình. Trong một số trường hợp, các nhà nghiên how they benefit science and their professional cứu không được phép để xảy ra xung đột lợi ích và cần phải reputation. In some cases, the conflict cannot be tìm phương án khác để thực hiện nghiên cứu. Các xung đột lợi allowed, and other ways must be found to carry ích tài chính khác được quản lý thông qua quá trình phê duyệt out the research. Other financial conflicts of chính thức (formal review process), trong đó các xung đột tiềm interest are managed through a formal review ẩn cần được nhận diện, chỉ ra và thảo luận. Tuy nhiên, việc process in which potential conflicts are identified, công khai (disclosure) các thông tin liên quan một cách có kiểm disclosed, and discussed. However managed, soát, kịp thời và đầy đủ là rất quan trọng, vì trong một số timely and full disclosure of relevant information is trường hợp khi tham gia vào một nhóm hoặc dự án, các nhà important, since in some cases researchers joining nghiên cứu có thể không nhận thức được vấn đề. a team or project may not be aware of a problem. 63 

Conflicts of interest should be distinguished from Xung đột lợi ích cần được phân biệt với xung đột cam kết. Các conflicts of commitment. Researchers, particularly nhà nghiên cứu, đặc biệt là người học, phải đưa ra các quyết students, have to make difficult decisions about định khó khăn trong việc làm thế nào phân chia thời gian cho how to divide their time between research and nghiên cứu và các trách nhiệm khác, làm thế nào để tuân thủ other responsibilities, how to serve their scientific các quy tắc khoa học, làm thế nào để tôn trọng các lợi ích, sứ disciplines, how to respect their employer’s mệnh và giá trị của đơn vị sử dụng lao động và làm thế nào để interests, mission, and values, and how to đưa khoa học đến gần với cộng đồng hơn. Xung đột giữa các represent science to the broader society. Conflicts cam kết này có thể là nguồn gốc gây căng thẳng đáng kể trong between these commitments can be a source of cuộc sống của nhà nghiên cứu và có thể dẫn đến các sự cố considerable strain in a researcher’s life and can trong sự nghiệp của họ. Việc quản lý những trách nhiệm này cause problems in his or her career. Managing là một thách thức, nhưng có sự khác biệt với quản lý xung đột these responsibilities is challenging but different lợi ích. from managing conflicts of interest. As in the case of conflicts of interest, many Tương tự như trong trường hợp xảy ra xung đột lợi ích, nhiều institutional policies offer some guidance on chính sách của đơn vị nghiên cứu cung cấp một số hướng dẫn conflicts of commitment. For example, there are về xung đột cam kết. Ví dụ, nhiều đơn vị nghiên cứu đặt ra cho limits in many academic institutions regarding time giới hạn về thời gian dành cho các hoạt động bên ngoài đối với spent on outside activities by faculty members. các cán bộ ở đó. Tập huấn về quản lý phòng thí nghiệm có thể Training in laboratory management may offer mang lại những thông tin cần thiết về cách quản lý xung đột valuable information on how to manage conflicts cam kết cho các nhà khoa học. Cũng như xung đột lợi ích, nhận of commitment. As with conflicts of interest, diện xung đột là bước quan trọng đầu tiên để tìm ra giải pháp identifying the conflict is an important first step in xử lý thỏa đáng cho vấn đề. Ngoài xung đột về lợi ích và xung arriving at an acceptable solution. Beyond conflicts đột cam kết còn có các vấn đề liên quan đến những giá trị và of interest and commitment are issues related to niềm tin mà các nhà nghiên cứu nắm giữ. Các nhà nghiên cứu the values and beliefs that researchers hold. có thể có những niềm tin mãnh liệt như khao khát chấm dứt Researchers can have strongly held convictions— một loại bệnh tật, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, hoặc chứng for example, a desire to eliminate a particular minh được cơ sở sinh học quy định hành vi của con người. disease, reduce environmental pollution, or Hoặc họ có thể có niềm tin mạnh mẽ với triết học, tôn giáo, demonstrate the biological underpinnings of văn hóa hoặc chính trị - những đức tin có thể gây ảnh hưởng human behavior. Or someone might have strong đến đánh giá khoa học. philosophical, religious, cultural, or political beliefs that could influence scientific judgments. Strongly held values or beliefs can compromise a Trong một số trường hợp, các giá trị hoặc niềm tin này có thể person’s science in some instances. The history of ảnh hưởng đến nhận thức khoa học của một người. Lịch sử science offers a number of episodes in which social khoa học đã cho thấy, một số giai đoạn trong đó niềm tin cá or personal beliefs distorted the work of nhân hoặc xã hội đã xuyên tạc công trình khoa học của các nhà researchers. For example, the ideological rejection nghiên cứu. Ví dụ, bắt đầu từ những năm 1930 ở Liên Xô, chính 64 

of Mendelian genetics in the Soviet Union tư tưởng bác bỏ lý thuyết di truyền học Mendel đã làm tê liệt beginning in the 1930s crippled Soviet biology for nền nghiên cứu sinh học của nước này trong nhiều thập kỷ. Vì decades. The field of eugenics used the techniques những định kiến phi khoa học, thuyết ưu sinh (eugenics)20 đã of science to try to demonstrate the inferiority of sử dụng các kỹ thuật khoa học để cố gắng chứng minh sự “thấp particular human groups, according to kém” của một số nhóm người cụ thể 21. nonscientific prejudices. Despite such cautionary episodes, it is clear that all Bất chấp những sự kiện lịch sử mang tính chất cảnh báo như values can- not—and should not—be separated trên, rõ ràng là tất cả các giá trị không thể và không nên tách from science. The desire to do good work is a rời khỏi khoa học. Mong muốn làm việc tốt là một giá trị cơ human value. So is the conviction that standards of bản của con người. Vì vậy, niềm tin mạnh mẽ rằng các tiêu honesty and objectivity must be maintained. chuẩn về sự trung thực và khách quan phải được duy trì. Tuy However, values that compromise objectivity and nhiên, những giá trị làm ảnh hưởng đến tính khách quan và introduce bias into research must be recognized đưa sự thiên vị vào nghiên cứu phải được nhìn nhận và giảm and minimized. Researchers must remain open to thiểu. Các nhà nghiên cứu phải luôn cởi mở với những ý tưởng new ideas and continually test their own and mới và liên tục kiểm tra các ý tưởng của chính họ và của những other’s ideas against new information and người khác dựa trên những thông tin và quan sát mới. Bằng observations. By subjecting scientific claims to the cách đưa các tuyên bố khoa học vào quá trình đánh giá tập process of collective assessment, different hợp (collective assessment), những quan điểm khác nhau perspectives are applied to the same body of được áp dụng cho cùng một nhóm quan sát và giả thuyết, giúp observations and hypotheses, which helps giảm thiểu sự thiên vị trong nghiên cứu. minimize bias in research. Case study: A Conflict of Commitment Xung đột cam kết Sandra was excited about being accepted as a Sandra rất hào hứng khi được nhận làm học viên cao học trong graduate student in the laboratory of Dr. Frederick, phòng thí nghiệm của Tiến sĩ Frederick - một học giả hàng đầu a leading scholar in her field, and she embarked on trong lĩnh vực của cô ấy, và cô đã hăng hái bắt tay vào dự án her assigned research project eagerly. But after a nghiên cứu được giao. Nhưng sau một vài tháng, Sandra bắt few months she began to have misgivings. Though đầu có những sự nghi ngờ. Mặc dù một phần công việc của part of Dr. Frederick's work was supported by Tiến sĩ Frederick được hỗ trợ bởi các khoản tài trợ của liên federal grants, the project on which she was bang, nhưng dự án mà cô đang thực hiện hoàn toàn được tài working was totally supported by a grant from a trợ chỉ từ một công ty. Cô đã hỏi Tiến sĩ Frederick về điều này single company. She had asked Dr. Frederick about trước khi làm việc tại phòng thí nghiệm và ông ấy đã đảm bảo this before coming to his lab, and he had assured với cô rằng sự hỗ trợ của công ty sẽ không xung đột với việc her that he did not think that the company’s học của cô. Nhưng càng làm việc trong dự án, Sandra càng support would conflict with her education. But the nhận ra tầm quan trọng của dự án đối với công ty tài trợ. Ví dụ 20 phong trào cải thiện chất lượng gene di truyền của loài người bằng cách chọn lọc các tính trạng mong muốn 21 ví dụ như người bất lợi về mặt di truyền, mang gen quy định tính trạng “xấu”. (https://www.nature.com/scitable/topicpage/human- testing-the-eugenics-movement-and-irbs-724/) 65 

more Sandra worked on the project, the more it như có quá nhiều thí nghiệm mà cô ấy cần phải thực hiện cho seemed skewed toward questions important to the đề tài nghiên cứu của công ty, đến mức cô ấy không có thời company. For instance, there were so many gian để tìm tòi một số câu hỏi thú vị cho đề tài của bản thân, experiments she needed to carry out for the hoặc để phát triển ý tưởng của riêng cô trong các chủ đề khác. company’s research that she was unable to explore Mặc dù đã học hỏi được rất nhiều, nhưng Sandra lo lắng khả some of the interesting basic questions raised by năng công bố bài báo của cô ấy sẽ bị hạn chế và sẽ không thể her work or to develop her own ideas in other có một luận án mạch lạc. Ngoài ra, cô đã nghe từ một số học areas. Although she was learning a lot, she worried viên cao học khác đang làm các đề tài do công ty tài trợ, rằng that her ability to publish her work would be họ đã ký vào các tuyên bố bảo mật để cam kết không thảo luận limited and that she would not have a coherent công việc của họ với người khác, khiến cho việc nhận góp ý trở dissertation. Also, she had heard from some of the nên rất khó khăn. Tiến sĩ Frederick và các nhà nghiên cứu của other graduate students doing company- công ty tài trợ rất vui mừng về kết quả nghiên cứu của Sandra, sponsored work that they had signed nhưng cô ấy băn khoăn không biết liệu trường hợp nào là tốt confidentiality statements agreeing not to discuss nhất cho mình. their work with others, which made it difficult to 1. Tiến sĩ Frederick có làm gì sai khi giao nhiệm vụ này cho get advice. Dr. Frederick and the company’s Sandra không? researchers were very excited about her results, 2. Sandra có thể gặp phải những xung đột tiềm ẩn nào liên but she wondered whether the situation was the quan đến thu thập, diễn giải và công bố dữ liệu khi cô ấy tiếp best for her. tục nghiên cứu của mình? 1. Has Dr. Frederick done anything wrong in giving Sandra this assignment? 2. What potential conflicts in terms of data collection, data interpretation, and publishing might Sandra encounter as she continues with her research? Sandra has enrolled in the university to receive an Sandra đã nhập học vào trường đại học để nhận được sự giáo education, not to work for industry. But working on dục, chứ không phải để làm việc. Nhưng thực hiện các nghiên industrially sponsored research is not necessarily cứu do doanh nghiệp tài trợ không hẳn là không tạo ra phương incompatible with getting a good education. In pháp giáo dục tốt. Trên thực tế, đây có thể là một cơ hội quý fact, it can be a valuable way to gain insight into báu để có cái nhìn sâu sắc về các vấn đề theo định hướng công industrially oriented problems and to prepare for nghiệp và chuẩn bị cho công việc tương lai có ứng dụng trực future work that has direct applications to societal tiếp vào nhu cầu xã hội. Câu hỏi nên được đặt ra là liệu bản needs. The question that must be asked is whether chất của nghiên cứu có làm ảnh hưởng đến việc học tập của the nature of the research is compromising Sandra hay không. Cán bộ hướng dẫn của Sandra đã bước vào Sandra’s education. Sandra’s faculty adviser has một mối quan hệ có thể dẫn đến xung đột lợi ích. Do đó, mối entered into a relationship that could result in quan hệ đó nên được các bên thứ ba xem xét. Làm thế nào để conflicts of interest. That relationship is therefore 66 

most likely to be subject to review by third parties. giúp đỡ Sandra giải quyết những ngờ vực của chính mình? Nếu How can Sandra get help in resolving her own làm vậy, điều gì có thể xảy ra với sự nghiệp của cô ấy? uncertainties? What would be the possible effects on her career if she did so? Does the Source of Research Funding Influence Nguồn tài trợ nghiên cứu có ảnh hưởng đến kết quả nghiên Research Findings? cứu không? Information about sponsorship of academic Thông tin về tài trợ từ các công ty thuốc lá cho nghiên cứu học research by tobacco companies over the last thuật trong vài thập kỷ qua đã giúp cộng đồng khoa học nhận several decades has served to inform the scientific thức được các vấn đề cần xem xét khi chấp nhận tài trợ từ một community about the issues to be considered in đối tác. Việc phát hành các tài liệu nội bộ của ngành thông qua accepting funding from an interested party. The một loạt các phiên tòa (court case) đã ghi lại nỗ lực có chủ ý release of internal industry documents through a nhằm đưa ra các kết quả thử nghiệm có lợi cho các công ty. series of court cases has documented the deliberate effort to release experimental findings favorable to the companies. Central to the story was the determination by the Trọng tâm của câu chuyện là quyết định của Cơ quan Bảo vệ Environmental Protection Agency in 1993 that Môi trường (EPA) vào năm 1993 rằng “khói thuốc lá trong môi “environmental tobacco smoke” should be trường” nên được phân loại là chất gây ung thư loại A. Bản ghi classified as a Class A carcinogen. Internal industry nhớ nội bộ ngành đã kết luận rằng việc cấm hút thuốc nơi công memoranda concluded that the possible banning cộng có thể sẽ làm giảm lượng tiêu thụ thuốc lá và lợi nhuận. of smoking in public places would reduce cigarette Để đối phó với sự thay đổi này trong môi trường pháp lý, consumption and profits. In response to this shift ngành công nghiệp thuốc lá đã thành lập một tổ chức phi lợi in the regulatory environment, the tobacco nhuận - Trung tâm Nghiên cứu Không khí Trong nhà (Center industry created a nonprofit organization, the for Indoor Air Research) để tài trợ hơn 200 nghiên cứu đã Center for Indoor Air Research, to fund well over được công bố để chống lại phát hiện của EPA (a). Các hành động 200 published studies to counter the EPA finding. tiếp theo bao gồm: (1) Hình thành chương trình tư vấn do các Additional steps included (1) formation of a công ty thuốc lá của Hoa Kỳ, Nhật Bản và Châu Âu tài trợ, để consultant program funded by U.S., Japanese, and trình bày những phát hiện có lợi cho họ tại các hội nghị khoa European tobacco companies to present favorable học và để công bố kết quả; (2) Đưa thiên kiến vào các nghiên findings at scientific meetings and to publish cứu bằng cách phân loại sai đối tượng nghiên cứu để giảm findings; (2) introduction of bias into studies by thiểu tác động trực tiếp của khói thuốc thụ động; và (3) Bố trí misclassification of study subjects to reduce the các nhà khoa học làm việc cho doanh nghiệp vào ban biên tập apparent impact of secondhand smoke; and (3) tạp chí (b). placement of industry in-house scientists on journal editorial boards. This history of tobacco company funding does not mean that all industry-funded research is tainted. 67 

Companies, however, tend to fund external Lịch sử tài trợ nghiên cứu của công ty thuốc lá không đồng product studies that are likely to be favorable to nghĩa với việc tất cả các nghiên cứu được tài trợ bởi các ngành them. This predisposition points toward the need công nghiệp đều có ý đồ xấu xa. Tuy nhiên, các công ty có xu for strong conflict of interest policies to minimize hướng tài trợ cho các nghiên cứu sản phẩm bên ngoài bias. (external product) có khả năng có lợi cho họ. Khuynh hướng a) Muggli, Monique E, Jean L. Forster, Richard này cho thấy sự cần thiết của các chính sách mạnh mẽ về quản D. Hurt, and James L. Repace. “The Smoke lý xung đột lợi ích để giảm thiểu thiên kiến. You Don’t See: Uncovering Tobacco (a) Muggli, Monique E, Jean L. Forster, Richard D. Hurt, Industry Scientific Strategies Aimed against and James L. Repace. “The Smoke You Don’t See: Environ- mental Tobacco Smoke Policies.” Uncovering Tobacco Industry Scientific Strategies American Journal of Public Health Aimed against Environmental Tobacco Smoke (September 2001); 91(9):1419-1423. Policies.” American Journal of Public Health b) Tong, Elisa K. and Stanton A. Glantz. (September 2001); 91(9):1419-1423. (“Khói thuốc bạn “Tobacco Industry Efforts Undermining không nhìn thấy: Khám phá các chiến lược khoa học Evidence Link- ing Secondhand Smoke with của ngành công nghiệp thuốc lá nhằm chống lại các Cardiovascular Disease.” Circulation (2007); chính sách bảo vệ môi trường khỏi khói thuốc lá”. Tạp 116:1845-1854. chí Y tế Công cộng Hoa Kỳ) (b) Tong, Elisa K. and Stanton A. Glantz. “Tobacco Industry Efforts Undermining Evidence Linking Secondhand Smoke with Cardiovascular Disease.” Circulation (2007); 116:1845-1854. (“Các nỗ lực của ngành công nghiệp thuốc lá hủy hoại các bằng chứng liên quan đến việc hút thuốc lá thụ động với bệnh tim mạch”. Tuần hoàn) Tài liệu đọc thêm: 1. Conflicts of commitment - ORI 2. Conflict of Interests - ORI 68